INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Rzeszowski h. Półkozic      Pieczęć Jana Rzeszowskiego, Arcybiskupa Lwowskiego, przy akcie w Jedlni z roku 1430 - w zbiorach BXCz, MNK - sygn.: 368 Perg. - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rzeszowski Jan h. Półkozic (1345 lub 1346–1436), arcybiskup lwowski. Był synem Jana Pakosławica ze Stróżysk i Rzeszowa (zob. Rzeszowski Jan), bratem Jana Feliksa Rzeszowskiego zw. Starym (zob.).

W r. 1363 był R. jako kleryk diecezji krakowskiej, studentem prawa kanonicznego na uniwersytecie w Padwie. T.r. ojciec, przebywając jako poseł króla polskiego w Kurii papieskiej w Awinionie, uzyskał dla niego ekspektatywę na archidiakonat opolski, wraz z dyspensą od przeszkody wieku (suplika z 2 I, bulle z 6 i 16 II t.r. – tu informacja, że miał 18 lat). Dn. 20 X 1364 (podczas kolejnego pobytu ojca w Awinionie) R. otrzymał prowizję papieską na kanonię wiślicką w zamian za rezygnację z archidiakonatu. Do tej zamiany jednak nie doszło (27 VII 1365 R. poświadczony jest w Opolu z tytułem archidiakona), natomiast ok. r. 1368 R. zamienił z Sięgniewem Włościejowicem z Gręboszowa (h. Półkozic), kanonikiem krakowskim, archidiakonat opolski (na Śląsku) na prepozyturę kolegiaty Św. Michała na Wawelu. Dn. 21 VIII 1370 zamianę zatwierdził papież Urban V, udzielając jednocześnie R-emu dyspensy od przeszkody wieku (nie miał zatem jeszcze 25 lat wymaganych kanonicznie do kapłaństwa, urodził się więc na przełomie 1345/46 r., skoro w lutym 1363 podano nieprecyzyjnie, że miał 18 lat). Po śmierci Sięgniewa Włościejowica (6 XI 1372) prawa R-ego zakwestionował jednak prepozyt krakowski Dobrogost Nowodworski (Dobrogost Tomisławic), który uzyskał dla siebie rezerwację papieską na prepozyturę kolegiaty Św. Michała (bulle z 23 I i 17 V 1373). Po Sięgniewie R. objął kanonię krakowską, zwycięsko wychodząc ze sporu z Bodzantą (styczeń 1373). Mimo poparcia nowego papieża Grzegorza XI dla Dobrogosta Nowodworskiego R. utrzymał też w swoim posiadaniu prepozyturę św. Michała; z godnością tą jest poświadczony wielokrotnie w l. n., począwszy od 2 X 1374. W r. 1374, dopiero po śmierci ojca, R. wystąpił po raz pierwszy samodzielnie: wraz z bratem Janem Feliksem i matką oraz za zgodą najmłodszego brata Jana nadał wówczas w Krakowie sołectwo w Brniku ojcowskiemu klientowi Pełce z Olchowej.

Brak protekcji wpływowego ojca zahamował bieg kariery R-ego; w ciągu następnych 30 lat nie uzyskał nowych godności nawet w kapitule krakowskiej. Przebywał głównie w Krakowie, często świadkując na dokumentach kolejnych biskupów krakowskich, zwykle w okresach zwyczajowych posiedzeń kapituły. Nie zaangażowany w działalność publiczną, wiele czasu tracił na procesy przed sądem ziemskim i nadwornym w Krakowie, na rokach w Książu i Proszowicach. Po śmierci najmłodszego brata Jana (przed 1 X 1397) R. i Jan Feliks procesowali się przez dwa lata z bratową Małgorzatą z Branic i opiekunem jej córek Wierzbiętą z Branic o to, kto ma płacić liczne długi zmarłego (głównie zaciągnięte u Żydów).

Na arenę publiczną wypłynął R. dopiero mając ok. 60 lat, dzięki związkom z odrodzonym Uniwersytetem w Krakowie. Dn. 15 VI 1401 świadkował na dokumencie, którym bp krakowski Piotr Wysz nadał profesorom teologii prebendy przy kościołach Św. Marii Magdaleny i Św. Wojciecha w Krakowie, w kościele parafialnym w Luborzycy i dwie kanonie krakowskie. W marcu 1403 odegrał główną rolę przy pozyskaniu przez Uniwersytet dużego domu koło kościołów Św. Marii Magdaleny i Św. Andrzeja przy ul. Grodzkiej (późniejsze Collegium Iuridicum); kupił tę kamienicę od woj. kaliskiego Sędziwoja z Szubina za 700 grzywien, po czym sprzedał ją za tę sumę Uniwersytetowi. Być może przy tej okazji zadłużył się, bowiem także w marcu 1403 Jan (Jan Feliks, brat R-ego) z synem Janem, Rzeszowscy, oraz Pakosz ze Złotej (h. Półkozic) ręczyli za R-ego, że spłaci Stogniewowi z Czapel (h. Oksza) i jego żonie Małgorzacie (z Marchocic) dług 100 grzywien. Rosło też znaczenie R-ego w kapitule: w maju 1403 został wybrany w skład komisji ustalającej podział dochodów pomiędzy kanoników.

W kwietniu 1404 stawał R. w sądzie ziemskim krakowskim w trwającym od roku procesie ze Stanisławem z Gozdnej o 100 grzywien, po czym w składzie polskiej delegacji wyruszył pod Raciąż, gdzie w maju t.r. toczyły się pertraktacje pokojowe króla z Krzyżakami. Podczas ich trwania R. uzgodnił z wielkim mistrzem Konradem von Jungingen założenie w Chełmnie kolonii uniwersyteckiej i zobowiązał się, że w celu jej obsadzenia wyśle trzech profesorów z Krakowa. Projekt ten upadł już w r.n., po załamaniu się ugody raciąskiej. Przed 10 VI 1404 R. powrócił spod Raciąża do stolicy. Potwierdzeniem roli odgrywanej przez R-ego we wspólnocie uniwersyteckiej stało się wybranie go na rektora szóstej kadencji w r. akad. 1405–6. W r. 1406 świadkował w Krakowie na dokumentach donacyjnych braci Szafrańców i kanonika sandomierskiego Nowka na rzecz uczelni. W l.n. często poświadczony jest u boku biskupa w Krakowie. Dn. 6 II 1410 świadkował na dokumencie Jana Szafrańca kustosza i wikariusza in spiritualibus biskupa krakowskiego, przy okazji ustalania dochodów mansjonarzy katedralnych. Przed 28 IV 1411 objął po nim urząd wikariusza generalnego (in spiritualibus et temporalibus) bpa krakowskiego P. Wysza; z godnością tą jest poświadczony do 20 I 1412.

Po przejściu Mikołaja Trąby na arcybiskupstwo gnieźnieńskie (konfirmacja papieska 30 IV 1412) król prezentował R-ego na archidiecezję halicką. Jeszcze 5 II 1412 R. wystąpił jako kanonik krakowski, zaś potwierdzenie papieskie, wraz z zezwoleniem na konsekrację w kraju, dla niego nosi datę 26 VIII 1412. Tegoż dnia z kurii wysłano paliusz dla R-ego oraz pismo, którym (w odpowiedzi na specjalną suplikę elekta popartą przez króla polskiego) papież zezwalał R-emu na zatrzymanie dotychczas dzierżonych beneficjów (kanonii krakowskiej i prepozytury Św. Michała), przynoszących ok. 70 (wg innych danych ponad 100) grzywien srebra dochodu rocznie, a to ze względu na skromne uposażenie arcybiskupstwa halickiego. Objęcie przez R-ego stolicy arcybiskupiej nie nastąpiło jednak w r. 1412 z uwagi na zwłokę w postulowanej od dawna przez Polskę translacji siedziby metropolii z Halicza do Lwowa. W następstwie rezygnacji króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego z pretensji do Rusi Czerwonej (zjazd w Lubowli w marcu 1412) papież wydał 28 VIII 1412 bullę translacyjną, w której arcybiskupowi lwowskiemu dodatkowo podporządkowywał sufraganie w Kamieńcu (Podole), Serecie (Mołdawia) i Kijowie (przy zachowaniu zwierzchności nad biskupstwami w Przemyślu, Chełmie i Włodzimierzu). Przez następne dwa lata nie została ona jednak wysłana do Polski, a to z powodu sporu z plebanem lwowskim Janem, który (wg prawa kanonicznego) musiał wyrazić zgodę na instalację katedry w lwowskim kościele parafialnym. Jego opór był zapewne dyskretnie wspierany przez dyplomację Zygmunta Luksemburskiego. W tych warunkach R. (z pewnością za zgodą króla) odmówił objęcia rządów metropolią i uznania papieskiej konfirmacji, wyznaczając na administratora arcybiskupstwa halickiego bpa przemyskiego Macieja (poświadczony w tej roli 26 XII 1413). Sam R. w l. 1412–14 konsekwentnie używał tytułu arcybiskupa-elekta halickiego (lub lwowskiego) i kanonika krakowskiego.

W październiku 1413 R. uczestniczył w zjeździe polsko-litewskim w Horodle; wraz z rodowcami: woj. łęczyckim Janem Ligęzą, chorążym krakowskim Marcinem z Wrocimowic oraz dziedzicami Bogumiłowic: kaszt. sandomierskim Michałem, czechowskim Janem i sędzią krakowskim Pawłem adoptował do herbu i rodu Półkoziców bojara Wołczka Kulwę oraz świadkował na wielkim przywileju dla szlachty lit. z 2 X 1413. Do Krakowa powrócił przed 7 XI 1413. W Krakowie w otoczeniu biskupa krakowskiego (Wojciecha Jastrzębca) R. poświadczony jest jako elekt halicki do lutego 1414. Wiosną t.r. spór z plebanem lwowskim dobiegł końca; 30 V 1414 z Kurii rzymskiej wyekspediowano bulle «super ecclesia Haliciensi» (w tym zapewne translacyjną), zaś 25 V t.r. R. otrzymał powtórne zezwolenie papieskie na konsekrację w kraju. W wigilię Bożego Narodzenia 1414 r. R. odbył uroczysty ingres do Lwowa i w obecności star. ruskiego Iwana z Obiechowa i miejscowej szlachty ogłosił tekst bulli przenoszącej stolicę metropolii z Halicza.

W lutym i marcu 1415 R. przebywał w Haliczu, zapewne w związku z przenosinami instytucji arcybiskupich. Powrócił do Lwowa przed 24 III t.r., by podejmować w ciągu marca i kwietnia przybywającego króla. Jesienią t.r. najpewniej towarzyszył powracającemu z Litwy i łowów w Dobrostanach królowi do Niepołomic, gdzie 23 XI 1415 świadkował na kilku dokumentach Władysława Jagiełły. Można przyjąć, że uczestniczył w poufnych naradach nad opracowaniem instrukcji dla poselstwa, wysyłanego przez Jagiełłę i w. ks. lit. Witolda do soboru w Konstancji w celu uzyskania zezwolenia na podjęcie chrztu Żmudzi (delegacja przebywała w Konstancji od grudnia 1415). Dn. 11 VIII 1416 sobór zatwierdził prośbę (z lutego t.r.) wysłanników polsko-litewskich o przysłanie misji chrystianizacyjnej na czele z arcybpem lwowskim R-m i bpem wileńskim Piotrem, udzielając im jako legatom Kościoła, pełnej władzy w zakresie chrystianizacji Żmudzi i Rusi, łącznie z erekcją biskupstwa żmudzkiego. Najpewniej (wg J. Fijałka) Jagiełło i R. początkowo planowali poddanie Litwy i Żmudzi jurysdykcji arcybpa lwowskiego; koncepcja ta jednak miała upaść ze względu na sprzeciw Witolda, który planował powołanie własnej metropolii kosztem m. in. prowincji lwowskiej. R. w ciągu 1416 r. przebywał w kraju – jego pobyt we Lwowie poświadczony jest w lipcu i grudniu t.r.

W końcu kwietnia 1417 wraz z gronem zaufanych panów rady został R. wezwany do Sanoka przez króla, który przedstawił im tam decyzję poślubienia Elżbiety z Pilicy Granowskiej. Mimo sprzeciwu części dostojników, w niedzielę 2 V 1417 w kościele parafialnym w Sanoku, R. udzielił ślubu królowi i Elżbiecie. W sierpniu t.r. (po 18 VIII) wyruszył z orszakiem rycerstwa i duchownych ze Lwowa na Litwę. Z Kowna, gdzie do obu legatów dołączył Witold wraz z dworem, udali się z misją chrystianizacyjną na Żmudź. Wypełnili ją w ciągu trzech miesięcy, przemierzając procesjonalnie cały kraj, nawracając, dokonując masowych chrztów i erygując parafie. Ukoronowaniem tych działań było założenie biskupstwa żmudzkiego na zjeździe w Trokach dn. 23 X 1417. Witold na ręce legatów udzielił prezenty prepozytowi wileńskiemu Maciejowi, zaś 24 X legaci konsekrowali elekta na biskupa, informując przy tym, że w miejscu zw. Wornie w okręgu miednickim (jednocześnie z lokacją tu miasta zw. Miedniki) ustanowili siedzibę katedry biskupiej, przy której erygowali kapitułę. Jednocześnie, na mocy władzy udzielonej im przez sobór, zwolnili Żmudź od danin na rzecz biskupa (nie chcąc zniechęcać neofitów do Kościoła) i przerzucili ciężar jego utrzymania na ks. Witolda. Jeszcze w Trokach opracowali dwa sprawozdania ze swej misji adresowane do soboru i przyszłego papieża oraz do kardynałów (ich autorstwo przypisuje się R-emu). Zabrał je ze sobą R. wracając do Królestwa (wraz z pismem Jagiełły z ok. 30 XI 1417 zostały przesłane do Konstancji i przedstawione soborowi w lutym 1418 przez Piotra Wolframa). W Krakowie R. był już przed 19 XI 1417, by wbrew powszechnym sprzeciwom koronować Elżbietę Pilecką.

W r. 1418 R. silnie zaangażował swój autorytet w narastający konflikt polsko-litewski o Wołyń i organizację kościelną na tym obszarze zwalczając bpa włodzimierskiego Grzegorza (nominata Witolda) na tyle skutecznie, że wielki książę 3 II t.r. wystąpił do papieża ze skargą na zaborczość R-ego. R. występował powołując się na bullę (anty) papieża Jana XXIII z sierpnia 1412 («In eminenti specula»), na mocy której biskupstwo włodzimierskie zostało uznane za sufraganię arcybiskupstwa lwowskiego. Bp Grzegorz ze swej strony (i pod patronatem Witolda) dążył do podporządkowania sobie konkurencyjnego ośrodka biskupiego w Łucku i diecezji chełmskiej, obu podległych jurysdykcji arcybiskupa lwowskiego.

Po 21 II 1419 R. wyruszył z Łagowa (ośrodek klucza biskupów włocławskich w ziemi sandomierskiej zarządzanego przez R-ego) do Jedlni, gdzie 3 III t.r., obok króla i wielu dostojników, poświadczał, że arcybp gnieźnieński Mikołaj Trąba oczyścił się przysięgą z potwarzy zawartej w liście proboszcza łęczyckiego Piotra przesłanym z soboru w Konstancji. W czerwcu 1419 podejmował króla we Lwowie, po czym zapewne wraz z dworem odbył podróż do Wolborza, wyznaczonego rycerstwu na punkt zborny przed wyprawą na Prusy. R. pozostawał przy wojsku: 5 VII w Wolborzu świadkował na dokumencie Jagiełły dla biskupa chełmskiego, a 15 VII w obozie pod Czerwińskiem (Mazowsze) przywiesił swą pieczęć na akcie przymierza z Erykiem duńskim. Po odwołaniu wyprawy towarzyszył królowi w podróży przez Wielkopolskę, Wiślicę i Korczyn do Lwowa, gdzie poświadczony jest w otoczeniu króla 28 i 30 IX t.r. Fakt obecności we Lwowie także biskupów chełmskiego i kamienieckiego mógłby potwierdzać hipotezę Władysława Abrahama o zwołaniu przez R-ego synodu prowincji ok. 28 IX 1419. Przed 12 III 1420 R. został wezwany z Krakowa (w stolicy przebywał od grudnia 1419) do ciężko chorej królowej do Proszowic, a następnie przez Miechów powrócił z dworem do Krakowa i pozostał tam zapewne do śmierci Elżbiety Pileckiej 12 V 1420.

Prawdopodobnie jeszcze w marcu 1420 (jeśli nie wcześniej) z polecenia papieża i za zgodą Władysława Jagiełły R. objął zarząd (tutoria, commenda) wakującej po śmierci bpa Macieja (zm. 17 VI 1419) diecezji przemyskiej, nie obsadzonej ze względu na przetargi pomiędzy królem a kapitułą. Jako «tutor episcopatus Premisliensis» poświadczony został 1 VI 1420 w Strzelczyskach, wraz z administratorem in spiritualibus Franciszkiem, dziekanem przemyskim. Zarząd diecezją jeszcze w r. 1420 przekazał wybranemu przez kapitułę nominałowi króla Januszowi Śledziowi z Lubienia h. Doliwa. Dn. 31 V 1421 R. oraz biskupi wileński i miednicki mianowani zostali przez papieża patronami i opiekunami Żmudzinów-neofitów, z prawem rozsądzania ich sporów z zakonem krzyżackim. Bulla ta, zawierająca napomnienie biskupów prowincji ryskiej, by nie tolerowali krzywd wyrządzanych neofitom przez Krzyżaków, była rezultatem walki dyplomatycznej Polski o obalenie wyroku wrocławskiego z r. 1420. Jej postanowienia przetrwały do 11 IX t.r., kiedy opiekę nad Żmudzią przejął bezpośrednio papież.

W l.n. R., mimo zaawansowanego wieku, prowadził nader ruchliwy tryb życia. Uczestniczył w kilku królewskich objazdach Wielkopolski. Gdy król przybywał na Ruś, R. z reguły wyjeżdżał monarsze naprzeciw aż do Sandomierza lub Nowego Korczyna, a po zakończeniu objazdu zazwyczaj odprowadzał Jagiełłę do Przemyśla lub Medyki. Często uczestniczył w zwyczajowych naradach przy dworze (najczęściej w Krakowie, Niepołomicach, Sandomierzu, Nowym Korczynie), uzależnionych od rytmu objazdów królewskich. Obecny był w otoczeniu króla na przełomie października i listopada 1422 w benedyktyńskim klasztorze św. Krzyża na Łyścu, gdzie składano dziękczynne ofiary w podzięce za sukces wyprawy pruskiej z t.r. Towarzysząc królowi w październiku 1423 najpierw na łowach w Dobrostanach, a potem we Lwowie uzyskał R. kilka dokumentów wzmacniających pozycję prawną Kościoła katolickiego na Rusi; dodatkowo 3 X Jagiełło skierował mandat do starostów ruskiego i halickiego nakazując im czuwać nad dobrami arcybiskupstwa, gdyż R. zamierzał uczestniczyć w obchodach jubileuszu w Rzymie, zaś 13 X król wystosował list do papieża zawierający prośbę o zezwolenie R-emu na powrót wprost z jubileuszu do kraju i o niezatrzymywanie go na obrady soboru w Sienie (trwał do 7 III 1424), a to ze względu na trudności prowincji lwowskiej, zagrożonej przez ryty schizmatycki i ormiański oraz przez herezję husycką (prośby o zwolnienie z obrad soborowych król wystosował też dla arcybiskupa gnieźnieńskiego i biskupa-elekta krakowskiego, zaś ks. Witold – dla biskupa wileńskiego). Przychylność króla dla R-ego związana była może z tworzeniem klimatu sprzyjającego koronacji Zofii Holszańskiej. R. opuścił Lwów wraz z dworem, udając się przez Biecz (15 XI 1423 świadkował tu na dokumencie królewskim) do Niepołomic, gdzie najpewniej podczas poufnych narad ustalono datę koronacji królowej Zofii (na 5 III 1424). Po wyjeździe króla na Litwę R. pozostał w Krakowie – w sobotę 18 XII 1423 udzielił wyższych święceń kapłańskich Zbigniewowi Oleśnickiemu, zaś w niedzielę 19 XII w katedrze na Wawelu konsekrował go na biskupa krakowskiego. Jeśli wyruszył na obchody jubileuszowe do Rzymu, to musiał odbyć drogę w ciągu 5–6 dni (Boże Narodzenie – 25 XII).

Dn. 5 III 1424 R. był w kraju: w Krakowie uczestniczył w koronacji królowej Zofii i w trwających przez następne dni uroczystościach, nie zaniedbując przy okazji interesów arcybiskupstwa lwowskiego. Świadkował też na kilku dokumentach królewskich, m. in. 9 III testował akt, którym król powiększył dobra wienne królowej o folwarki Bogucice i Zagość w ziemi wiślickiej. Z 12 VI 1424 pochodzą bulle papieskie dla R-ego, zezwalające na wybór spowiednika, odprawianie mszy w miejscach dotkniętych interdyktem i zawierające pełny odpust grzechów w obliczu śmierci. Być może dopiero w połowie t.r. R. przebywał w Rzymie (jednak bulle te mogły być też odpowiedzią na supliki przedłożone wcześniej podczas pobytu na Jubileuszu na przełomie 1423 i 1424 r.[?] lub przesłane do Kurii z kraju). Pobyt R-ego w Rzymie jest prawdopodobny ze względu na ciągnące się od paru lat procesy o kanonię krakowską i prepozyturę Św. Michała, rzekomo wakujące od r. 1412 po awansie R-ego na arcybiskupa; najbardziej dotkliwy dla R-ego był proces (l. 1421–8) o kanonię krakowską wytoczony mu w Kurii przez wytrawnego pieniacza procesowego Augustyna Kerkemana, syna Piotra z Kazimierza, altarystę katedry lwowskiej i kościoła Św. Anny w Krakowie, plebana w Pobiedrze. Kończąc objazd Rusi jesienią 1424 Władysław Jagiełło wystosował 6 XI z Łańcuta kilka listów do różnych adresatów w sprawie nieprawdziwych oskarżeń wysuwanych przez Kerkemana przeciw R-emu, prepozytowi krakowskiemu Mikołajowi Pieniążkowi i kaszt. krakowskiemu Krystynowi z Ostrowa; w liście do papieża Marcina V król prosił o odwołanie pozwu przeciw R-emu, wyproszonemu w Kurii przez Kerkemana, jako opartego na kłamstwach, i nakazanie oskarżycielowi wieczystego milczenia w tej sprawie. Odbywszy modły w końcu listopada t.r. w klasztorze Św. Krzyża na Łyścu, gdzie dostojnicy żegnali króla udającego się na Litwę (R. odprowadził króla do Opatowa 25 XI), wyruszył R. do Rzymu, gdzie jego pobyt poświadczony jest w styczniu 1425. W Kurii złożył na ręce papieża rezygnację z prepozytury Św. Michała na Wawelu i z kanonii krakowskiej (dochody z tej ostatniej utrzymał jednak do śmierci, dzięki przeciągającym się i nierozstrzygniętym procesom pomiędzy kilkoma posiadaczami prowizji papieskiej na tę prebendę). Zapewne jeszcze przed przybyciem do Rzymu, na przełomie 1424 i 1425 r., odebrał R. bullę papieską w sprawie przeznaczenia dwuletnich dochodów z dziesięcin w wysokości 20 tys. fl. na projektowaną polską krucjatę antyhusycką (bulla z 8 XI 1424; druga o podobnej treści została wystosowana do R-ego 28 XII 1425) i został mianowany kolektorem tej daniny papieskiej na całe Królestwo. Dodatkowo w styczniu lub lutym 1425 R. otrzymał zapewne bullę nakazującą ogłoszenie w diecezjach prowincji lwowskiej ekskomuniki nałożonej przez legata kard. Brandę na ks. Zygmunta Korybutowica za przyłączenie się do herezji husyckiej.

W lutym i marcu 1425 R. przebywał już w Krakowie; 18 II t.r. był obecny jako jeden z licznych ojców chrzestnych na chrzcinach królewicza Władysława w katedrze wawelskiej, zaś w dniach następnych świadkował na wielu dokumentach królewskich (m. in. 27 II był obecny podczas uroczystej przysięgi hołdowniczej złożonej «synom» Jagiełły przez rajców krakowskich przed ratuszem). Do Lwowa powrócił przed 13 III 1425. Prawdopodobny jest udział R-ego w licznie obesłanym przez dostojników zjeździe w Łęczycy (19–27 V 1426), po którym towarzyszył królowi do Krakowa, gdzie 2 VI odbył się chrzest królewicza Kazimierza; został tu wymieniony jako świadek 4 VI 1426 na przywileju dla Mikołaja Ząbra. Przed 9 IX t.r. R. zwyczajowo wyjechał do Sandomierza powitać udającego się na Ruś monarchę, wyjątkowo jednak nie towarzyszył mu w objeździe. Po 12 IX udał się do Krakowa; 30 IX był świadkiem na dokumencie, którym arcybp gnieźnieński Wojciech Jastrzębiec ustanowił komisję do badania i spisywania cudów przy grobie królowej Jadwigi. Akt ten świadczy o przygotowywaniu wystąpienia do kurii o kanonizację Jadwigi, co wyjaśnia też powody obecności R-ego w Krakowie. Do Lwowa powrócił przed 19 XI 1426.

W l.n. R. często uczestniczył w królewskich objazdach Rusi i naradach przy dworze. Wśród licznych dostojników wymienionych (4 III 1430 na wiecu w Jedlni) w zobowiązaniu panów polskich, że po śmierci Jagiełły jeden z jego synów zostanie wybrany na króla Polski brak R-ego, jednak do aktu tego została przywieszona jego pieczęć (jako druga, po pieczęci arcybiskupa gnieźnieńskiego). Jeśli więc nawet R. nie był w Jedlni, to przywiesił swoją pieczęć zapewne rychło po zjeździe, gdy pojawił się u boku króla w Sandomierzu w dn. 8–16 III 1430. Monarcha wydał wówczas na jego ręce kilka przywilejów dotyczących archidiecezji lwowskiej.

Podejmując we Lwowie Władysława Jagiełłę w okresie od października do grudnia 1432 R. m. in. świadkował 30 X na przywileju, którym król przyrzekał szlachcie ziemi łuckiej prawa obowiązujące w Królestwie, a Kościół prawosławny uzyskał gwarancje swobody, zaś 8 XII t.r. – na akcie nadania czterech wozów soli z żupy drohobyckiej kapitule lwowskiej dla uczczenia zwycięstwa pod Bracławiem nad kniaziem Fedkiem Ostrogskim i Tatarami. Z tegoż powodu 13 III 1433 w Sandomierzu król obdarował R-ego, nadając arcybiskupstwu wieś i karczmę w pow. lwowskim. W marcu 1435 R. był na wiecu sądowym w Gródku, zapewne pierwszym po wprowadzeniu na Rusi polskiego prawa ziemskiego: 11 III świadkował tam na dokumencie sądu ziemskiego przemyskiego w sprawie sporu o dziesięciny pomiędzy kapitułą przemyską a popem Hajlem, zaś 12 III zezwolił na udzielenie niższych święceń Mikołajowi Borzysławowicowi ze Starzyn. Osobiście temuż Mikołajowi udzielił wyższych święceń 16 IV 1435, już po powrocie do Lwowa. W r.n. wziął udział w tłumnym zjeździe w Sieradzu (4 III), na którym (wg J. Długosza) dokonano potwierdzenia aktu pokoju brzeskiego z wielkim mistrzem Zakonu Krzyżackiego (31 XII 1435) i opieczętowano go herbami zebranych dostojników Królestwa.

W działalności R-ego czytelne są jego ścisłe związki z rodowcami oraz liczne kontakty z rodem Gryfów. W lutym 1401 Pakosz ze Złotej (pow. wiślicki) i Stefan z Przesławic (pow. proszowski), obaj h. Półkozic, oraz Wierzbięta z Małoszowa (zapewne h. Topór) poręczali Jaszkowi z Parkoszowic spłatę przez R-ego długu 100 grzywien, zaś w marcu 1403 poręczycielami R-ego w sprawie o dług 100 grzywien należny Stogniewowi z Czapel (h. Oksza) byli: jego brat Jan z Rzeszowa wraz z synem Janem oraz Pakosz ze Złotej. W dn. 10 X 1402 Marcisz z Wrocimowic (h. Półkozic) na wypadek swej śmierci zapisał R-emu 500 grzywien, w tym 200 długu R-ego i 300 zapisanych mu dokumentem króla węgierskiego Zygmunta (Luksemburskiego); tę ostatnią sumę R. miał wykorzystać na fundacje za zbawienie duszy Marcisza. Związki z Gryfami zostały zapoczątkowane być może jeszcze za życia ojca R-ego. Żoną najmłodszego brata R-ego była Małgorzata z Branic, zaś jego bratanica Małgorzata (córka Jana Feliksa Starego) została żoną Stanisława Giedki z Bobowej (h. Gryf). R. utrzymywał też kontakty z innymi rodzinami tego rodu: w kwietniu 1399 Czader z Kośmierzowa (dziś Kocmyrzów koło Krakowa) poręczał za niego łącznie na sumę 80 grzywien długu rycerzowi Jaszkowi (nazwa wsi zatarta w rękopisie), zaś 30 IX 1403 R. świadkował na akcie erekcji ołtarza św. Marii Magdaleny w kościele parafialnym w Nasiechowicach, siedzibie Nasiechowskich h. Gryf.

Jako kanonik krakowski R. dzierżył prebendę węgrzecką (Węgrzce w pow. krakowskim), zaś jako prepozyt kolegiaty Św. Michała na Wawelu – klucz tępoczowski w pow. proszowskim (wsie Tępoczów, Tur, Topola, Mysławczyce, Zagórze, Szczytniki). Do ok. r. 1405 dobrami tymi zarządzał osobiście, często popadając w spory z sąsiadami, zaś później kluczem tępoczowskim w imieniu R-ego zarządzał jego domownik i rządca Jan (poświadczony w tej roli w l. 1405–7). Beneficja te utrzymał także po 1412 r. Wg Długosza R. zrzekł się prepozytury Św. Michała w zamian za dożywotni zarząd kluczem łagowskim, należącym do dóbr stołowych biskupów włocławskich (miasto Łagów, Pirków z dworem oraz 6 wsi z młynami i hutą żelaza, w pow. sandomierskim) na rzecz kapituły włocławskiej, której prepozytura podlegała na mocy przywileju Kazimierza Wielkiego. Do zamiany tej doszło najpóźniej w początkach 1419 r.; być może jednak R. objął klucz łagowski już ok. r. 1414, gdyż w marcu t.r. w Kurii rzymskiej bulle adresowane do niego, dotyczące archidiecezji halickiej (lwowskiej), odbierał Jan Mikołajowie, pleban «de Langow» (Łagów?). Posiadanie rezydencji w Pirkowie koło Łagowa ułatwiało zapewne R-emu udział w corocznych królewskich objazdach Rusi, zwłaszcza że R. towarzyszył monarsze zazwyczaj już od Sandomierza lub Nowego Korczyna. Kluczem łagowskim w imieniu R-ego zarządzał może Andrzej Modliboski, poświadczony 20 I 1424 jako «tutor Lagoviensis». Formalnie R. zrezygnował z prepozytury św. Michała dopiero w styczniu 1425 podczas swego pobytu w Rzymie, na skutek procesu wytoczonego mu w Kurii przez Piotra Boleścica Pieskowskiego, posiadającego ekspektatywę papieską na tę prepozyturę (prowizja 13 XII, potwierdzenie 17 XII, nadanie 30 XII, 1420; Pieskowski był najpoważniejszym z kilku pretendentów pozywających R-ego). Od kwietnia 1426 źródła papieskie przyznają tytuł prepozyta św. Michała Piotrowi Pieskowskiemu, zaś 29 III 1427 uzyskał on w Kurii podporządkowanie kolegiaty św. Michała biskupowi krakowskiemu.

W okresie rządów arcybiskupich R-ego pozycja katolicyzmu w archidiecezji lwowskiej uległa wyraźnemu wzmocnieniu, nastąpił znaczący rozwój organizacyjny instytucji kościelnych, wzrosła też rola metropolity wśród hierarchii i w radzie królewskiej. R. kontynuował budowę katedry we Lwowie, rozpoczętą w r. 1405. Dzięki jego pozycji i inicjatywie ustanowione zostały prawne ramy funkcjonowania archidiecezji – dokumentami królewskimi z października 1423 (król nakazał szlachcie prawosławnej uwolnić jeńców-katolików z wojny pruskiej, katolikom zabroniono chrzcić dzieci w cerkwiach, zaś R. uzyskał władzę karania schizmatyków i heretyków szkodzących Kościołowi) i z marca 1430 (zrównanie w prawach z archidiecezją gnieźnieńską, nadanie prawa niemieckiego wszystkim wsiom należącym do dóbr stołowych arcybiskupstwa lwowskiego z prawem osadzania osadników z Zachodu, regulacja w sprawie «biskupczyzny» – dokument w tej ostatniej sprawie ma błędną datę 20 II 1426). R. patronował też znacznemu rozwojowi sieci parafialnej na terenie archidiecezji. Osobiście uposażył 27 V 1421 parafię we wsi stołu arcybiskupiego Konkolniki (Kąkolniki, pow. halicki), udzielił praw parafialnych kaplicy w Kościejowie (1430), zatwierdził szlacheckie fundacje parafii w Czyżkach (1420), Dalejowie (2 VII 1427) i Buszczu («Boscz», 8 VIII 1433). Początkowo dochody R-ego jako arcybiskupa oparte były na dziesięcinach, cle lwowskim i soli z żup drohobyckiej i żydaczowskiej. R. dbał o powiększanie dóbr stołowych. W r. 1421 kupił w Haliczu od Kuźmy Czarnego za 10 grzywien dworzysko zw. Hlubiemowe dworzyszcze, 22 VII 1423 zamienił wieś arcybiskupią Jawcza na Potoczany z Jakuszem z Potoczan; 7 III 1424 za zezwoleniem królewskim przeprowadził lokację miasta na prawie niemieckim we wsi Dunajów, 10 III 1424 otrzymał od króla wsie Radczyn (Rekszyn) i Zdutyń w pow. lwowskim oraz Detatyn (Dytiatyn) z dworzyszczem Kleczenie i lasem Jaworek w pow. halickim, w r. 1431 kamienicę przy rynku lwowskim, w r. 1433 wieś Stawczany i karczmę Bartoldową w pow. lwowskim, zaś przed r. 1434 jezioro malczyckie koło wsi Malczyce w pobliżu Gródka (Jagiellońskiego). Poza Lwowem rezydencje arcybiskupie znajdowały się w Konkolnikach (dwór poświadczony w r. 1427) i Dunajowie (1424).

R. odegrał też istotną rolę w powołaniu i uposażeniu kapituły metropolitalnej lwowskiej, wywodzącej się z formalnie tylko istniejącej kapituły halickiej. W r. 1415 R. przyłączył do uposażenia kapituły kościół Św. Jana we Lwowie ze wsią Hodowice i wraz z przebudowaną przez siebie kamienicą, dawniej należącą do plebana miejskiego Jana, zaś w l. n. wyjednał dla kapituły przywileje i nadania królewskie z 23 XI 1429 (uposażenie 10 kanoników na żupie drohobyckiej i cle lwowskim), 1431, 1432 i 1433 r. Zasadnicza reorganizacja kapituły odbyła się pomiędzy r. 1421 (jako kanonicy: scholastyk magister Zygmunt i plebani z Halicza, Glinian i Sokolnik) a 1429 r. Prawdopodobna jest hipoteza o zwołaniu przez R-ego synodu prowincji lwowskiej ok. 28 IX 1419. Na okres jego rządów (ok. 1415–17) można też datować zachowane statuty lwowskie (W. Abraham).

Badań wymaga problem (sygnalizowany przez J. Fijałka i B. Kumora) jurysdykcji arcybiskupiej R-ego nad diecezjami wileńską i miednicką (żmudzką). Na zamiar ich przyłączenia do archidiecezji lwowskiej wskazuje fakt mianowania R-ego legatem na Żmudzi w r. 1417 oraz sprawowanie przez niego opieki nad żmudzkimi neofitami w r. 1421 (w obu przypadkach wraz z biskupem wileńskim). W r. 1418 w. ks. lit. Witold zwracał się do papieża z pytaniem, czy R. może unieważnić małżeństwo Jana Butryma, rycerza diecezji wileńskiej, zaś w r. 1424 R. dysponował dziesięcinami z diecezji lwowskiej, chełmskiej, kamienieckiej, włodzimierskiej, miednickiej (żmudzkiej) i kijowskiej. Jurysdykcja R-ego na Litwie i Żmudzi (jeśli istniała) ustała najpóźniej w r. 1427, najpewniej wskutek starań Witolda o podporządkowanie tych ziem metropolii gnieźnieńskiej; diecezja żmudzka jako sufragania prowincji gnieźnieńskiej poświadczona została w bulli Marcina V «Cum nos dudum» z 1 VI 1427. Miał R. trudności z egzekwowaniem prawa zwierzchności nad powstającą diecezją w Serecie, ze względu na rywalizację tamtejszych biskupów z misjonarskim ośrodkiem zakonnym w Bakowie (Bačau). W lipcu 1420 R. został mianowany przez papieża na okres 10 lat jednym z trzech opiekunów bpa mołdawskiego Jana w jego sporze z zakonami franciszkanów, dominikanów, karmelitów i augustianów.

Jako arcybiskup R. utrzymywał własny dwór, w skład którego wchodzili m. in. pisarz (Włoch Albert, syn Pawła z Padwy w l. 1416–27, Jan Jędrzejowic z Krobii w l. 1431–3), kapelan (Gaweł pleban w Świnczy w r. 1424, Mikołaj Piotrowic z Gródka w r. 1427) i dworzanie (z tych znani są szlachcice: Jan Grad z Gorzkowa, Jan z Kaliny h. Topór, Wigand w r. 1425, Jan z Nieprowic i Paszek syn Stefana z Przesławic h. Półkozic, obaj z l. 1425–31, Andrzej z Łownicy h. Topór i Mikołaj «de Vyele» w r. 1431). Z osobą R-ego wiąże się pontyfikał (Z. Obertyński) pochodzenia włoskiego, datowany na przełom XII i XIII w. (W. Abraham), na przełomie XIV i XV w. sprzedany do Lwowa (obecnie w Gnieźnie).

Ok. r. 1374 R. pozostawał jeszcze w niedziale z braćmi, skoro wspólnie z matką wydali wówczas dokument dotyczący sołectwa w Brniku. W wyniku dokonanego przed r. 1397 działu dóbr R-emu przypadły na obszarze włości rzeszowskiej: część miasta Rzeszowa z przedmieściem (Wola Stara) i cłem, część Staromieścia, Ruska Wieś, Powietna (dziś Pobitno), Trzebownisko, Jasiennik (dziś Jasionka), Zaczernie, Rudna, Świncza (dziś Świlcza) z dworem, Wola Wonarowa (Wola Świniecka, dziś Woliczka), Kamyszyn, Wola Wysoka, Wola, «Somnicza» oraz lasy przy drodze z Rudnej do Kamyszyna. Przed r. 1424 R. ufundował kościół parafialny w Świnczy, powierzając funkcje plebana swemu kapelanowi Gawłowi. R. posiadał też dom przy ul. Grodzkiej w Krakowie, zaś 11 V 1402 kupił za 30 grzywien od Chebdy z Tropsztyna plac przylegający do tegoż domu oraz do domów Mikołaja Kuli i Mikołaja, oficjała krakowskiego, przy rogu domu Mikołaja, pisarza ziemskiego krakowskiego.

R. zmarł 12 VIII 1436 w swym dworze w Pirkowie w wieku 91 (lub 90) lat. Został pochowany w kościele klasztornym benedyktynów p. wezw. Św. Krzyża na Łyścu, w pobliżu wielkiego ołtarza starego chóru. Pomnik nagrobny R-ego z częściowo nieczytelną inskrypcją istniał jeszcze ok. 1707 r., kiedy to został odnotowany w katalogu opatów łysogórskich Jerzego Henryka Jonstona. Pisząc o jego zgonie Długosz określił go jako męża poważnych obyczajów i wzorowego życia.

Po śmierci R-ego dzierżoną przezeń kanonię krakowską wraz z prebendą węgrzecką objął Jan Długosz (historyk). Rodowe dobra rzeszowskie zostały podzielone pomiędzy spadkobierców w linii męskiej: wnuków po bracie Janie Feliksie Rzeszowskim zw. Starym (synów Jana ze Staromieścia i Przybyszówki): Jana, bpa krakowskiego (zob.), Jana zw. Łąckim i Jana, kaszt. przemyskiego (zob.), oraz w linii żeńskiej: Gabańskich z Wilkowyi h. Janina, Stogniewów h. Oksza (potomków Ofki z Rzeszowa, żony 1.v. Jana z Gabania, 2.v. Stogniewa z Szumska, która była córką brata R-ego Jana z Rzeszowa i Małgorzaty z Branic) i Małgorzatę (córkę Piotra Lunaka Kmity z Sobienia h. Szreniawa i Małgorzaty z Rzeszowa, siostry Ofki). Wzajemne rozliczenia pomiędzy nimi trwały jeszcze w latach czterdziestych XV w.

 

Paprocki, s. 240, 248; Szostkiewicz, Katalog bpów obrządku łac s. 60; Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum, qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, Oprac. Z. Włodek, J. Zathey, M. Zwiercan, Wr. 1980 I 432; Catalogus diplomatum pergameneorum Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, Oprac. K. Kaczmarczyk, Kr. 1953 nr 28–31; Hierarchia catholica medii aevi, I 281–2; Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Oprac. K. Dziwik, I (1113–1571), Wr. 1966 nr 75; Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska. Oprac. R. Stelmach, Wr. 1991 IV nr 684; Katalog kościoła N. P. Marii w Krakowie, Oprac. E. Długopolski, w: Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, Kr. 1916 VI 27, 59; Katalogi biskupów krakowskich, Wyd. J. Szymański, Mon. Pol. Hist., S. nova, W. 1974 X/2; Katalog pergamentnich dokumentiv Central’nogo deržavnogo istoričnego archivu u L’vovi 1233–1799, [Oprac.] O. Kupcinskij, E. Ružickij, Kiïv 1972; – Abraham W., Najdawniejsze statuty synodalne archidiecezji gnieźnieńskiej oraz statuty z rękopisu Oss. nr 1627…, Kr. 1920 s. 36–51; tenże, Początki arcybiskupstwa łacińskiego we Lwowie, Bibl. Lwow. VII, Lw. 1909 s. 44–63; tenże, Powstanie organizacji kościoła łacińskiego na Rusi, Lw. 1904 s. 288–315; tenże, Z dziejów dawnego biskupstwa łac. w Łucku, „Kwart. Hist.” T. 51: 1937 s. 141–7; Banaszak M., Chrzest Żmudzi i jego reperkusje w Konstancji, w: Chrzest Litwy, Red. M. T. Zahajkiewicz, L. 1990 s. 57–76; Bieńkowski L., Działalność organizacyjna biskupa Jana Biskupca w diecezji chełmskiej, „Roczniki Human.” T. 7: 1960 z. 2 s. 214–15; Błaszczyk G., Geografia historyczna w „Kodeksie miednickim”, „Lithuano-Slavica Posnaniensia” T. 4: 1990 s. 116–19; Budzyński Z., Nieznane szczegóły z biografii Hajla z Przemyśla nadwornego malarza Władysława Jagiełły, „Biul. Hist. Sztuki” T. 49: 1987 z. 1–2 s. 169; tenże, Uwagi krytyczne do studium o sieci parafialnej w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego do r. 1772, „Nasza Przeszłość” T. 67: 1987 s. 249–64; Chrystianizacja Litwy, Pod red. J. Kłoczowskiego, Kr. 1987; Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy, W. 1971; Dzieje UJ, I 73, 86; Fijałek J., Biskupstwa wołyńskie Polski i Litwy w swoich początkach (w. XIV–XV), „Spraw. PAU” XVI: 1911 Nr 4 s. 9–22; tenże, O początkach i znaczeniu Uniwersytetu Krakowskiego w XIV/XV w., w: Księga pamiątkowa z okazji 500-lecia UJ, Lw. 1900 s. 10; tenże, Uchrześćjanienie Litwy przez Polskę i zachowanie w niej języka ludu, w: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, W. 1914 s. 53–119; Gąsiorowski A., Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV–XV wieku, „Kom. Mazursko-Warmińskie” 1971 nr 2–3; Grabski A. E., List Władysława Jagiełły…, „Nasza Przeszłość” T. 25: 1966 s. 277–84; Janeczek A., Exceptis schismaticis. Upośledzenie Rusinów w przywilejach prawa niemieckiego Władysława Jagiełły, „Przegl. Hist.” T. 75: 1984 z. 3 s. 527–42; Kamiński A., Pierwsze dwa wieki dziejów miasta Rzeszowa, w: Pięć wieków Rzeszowa XIV–XVIII, W. 1958 s. 9–63; Kłapkowski W., Działalność kościelna biskupa Wojciecha Jastrzębca, W. 1932; Krętosz J., Organizacja archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego od XV wieku do 1772 roku, L. 1986; tenże, Refleksje nad siecią parafialną archidiecezji lwowskiej do r. 1772, „Nasza Przeszłość” T. 67: 1987 s. 265–76; Krzyżaniakowa J., Kancelaria królewska Władysława Jagiełły, P. 1972 I 152; Krzyżanowski S., Poselstwo Kazimierza Wielkiego do Awinionu i pierwsze uniwersyteckie przywileje, „Roczn. Krak.” T. 4: 1900 s. 7; Kumor B., Organizacja diecezji litewskich do końca XV w., w: Chrzest Litwy, Red. M. T. Zahajkiewicz, L. 1990 s. 77–90; Kürbisówna B., Losy przywileju uniwersyteckiego dla Chełmna, w: Munera Poznaniensia, P. 1965 s. 50; taż, Próba założenia uniwersytetu w Chełmnie w r. 1386, w: Opuscula Casimiro Tymieniecki […] dedicata, P. 1959 s. 165; Morawski, Historia UJ, I 92–108; Nowak Z., Dokumenty strony polsko-litewskiej traktatu przymierza z państwami Unii Kalmarskiej z 1419 roku, „Zap. Hist.” T. 36: 1971 z. 3 s. 70; Obertyński Z., Pontificale arcybiskupa lwowskiego Jana Rzeszowskiego w Bibliotece Kapitulnej w Gnieźnie, Lw. 1930; Ożóg K., Kultura umysłowa w Krakowie w XIV wieku…, Kr. 1987 s. 144; tenże, Studia nad wykształceniem uniwersyteckim krakowskiego duchowieństwa świeckiego w XIV w., „Studia Hist.” T. 26: 1983 s. 559, 567; Pawłowski F., Premislia sacra..., Kr. 1870 s. 75–6, 85–6; Semkowicz W., O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, „Roczn. Herald.” T. 7: 1926 s. 210 (oraz: Lithuano-Slavica Poznaniensia, III, P. 1989 s. 97–8); tenże, Pierwsze przywileje fundacyjne Witolda dla kościoła na Żmudzi, „Kwart. Hist.” R. 44: 1930 t. 1 z. 3 s. 348–55; Sułkowska-Kurasiowa I., Doradcy Władysława Jagiełły, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, Red. S. K. Kuczyński, W. 1982 II 214; Trajdos T. M., Kościół katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania Władysława II Jagiełły (1386–1434), W. 1983 I; Wysokiński I., Kościół łaciński na ziemiach ruskich Korony i Litwy w początkach panowania Jagiellonów, „Przegl. Hist.” T. 76: 1985 z. 3 s. 551–2, 556–7; Zaharjasiewicz F., Historia metropolitalnej kapituły lwowskiej obrządku łacińskiego, „Przyjaciel Chrześcijańskiej Prawdy” (Przemyśl) R. 6: 1838 z. 3 s. 125–38; Zajączkowski S., Archiwum archidiecezjalne obrządku łacińskiego we Lwowie, Lw. 1932; tenże, Archiwum kapituły łacińskiej we Lwowie, Lw. 1923 s. 3–4; Zaremska H., Bractwa w średniowiecznym Krakowie, W. 1977 s. 48–9; – Acta capitulorum, I–II; Acta capitulorum Crac., nr 2; Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima, Ed. W. Rolny, t. I (1482–1489), Lw. 1927 nr 499; Akta grodz. i ziem., I–VI, VIII, IX, X nr 60, XIII nr 936, 2125, 2385, 3459 i wg indeksu (III nr 100 z błędną datą 20 II 1426 zamiast 8 III 1430 oraz II nr 15 – w obu najpewniej błędy kopisty przy imieniu Czyżowskiego, kaszt. sandomierskiego), (por. też Akta grodz. i ziem., IV s. 301–3); Akta Unii; Album stud. Univ. Crac., I 21; Arch. Sanguszków, V; Bobrzyński M., Smolka S., Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kr. 1893 nr 11, 14; Bullarium Poloniae, Ed. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Romae 1985–8 II, III oraz t. IV (w druku); Cod. epist. saec. XV, I–II; Cod. epist. Vitoldi, I–II; Cod. Pol., I, II nr 383, III nr 192; Cod. Regni Pol. et M. Duc. Lith., IV 133; Cod. Univ. Crac., I; Codex Mednicensis seu Samogitiae Dioecesis, Pars 1 (1416–1609), Coll. P. Jatulis, Romae 1984; Cracovia artificum. Supplementa, I (1410–1412, 1421–1424); Daniłowicz I., Skarbiec dyplomatów..., Wyd. J. Sidorowicz, Wil. 1862 II nr 1212, 1220, 1312; Diplomata regum Poloniae et privilegia cardinalium Polonorum (w. XIII–XVI) (…) in archivo capituli Sandomieriensis conservata, Ed. J. Wiśniewski, W. 1928 nr 11; Długosz, Historia, IV (Opera XIII); tenże, Liber benef., I 532–5; tenże, Roczniki, ks. XI; Dwa fragmenty ksiąg kancelaryjnych królewskich z 1-szej połowy XV w., Wyd. T. Wierzbowski, W. 1907; Index actorum saeculi XVI ad res publicas Poloniae spectantium, Wyd. A. Lewicki, Kr. 1888 nr 928, 1532; Inventarium omnium et singulorum privilegiorum [… quae] in Archivo Regni in arce Cracoviensi continentur, Ed. E. Rykaczewski, Lutetiae Parisiorum-Berolini-Posnaniae 1862 s. 389; Joachim E., Hubatsch W., Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, Göttingen 1948–50 I nr 3190, II nr 2400–4; Kod. katedry i diec. wil., nr 68, 70–4, 76, 84; Kod. katedry krak., II nr 289 i wg indeksu; Kod. m. Kr., I nr 80, 96, 97, 113, 114, 124, 249; Kod. Mpol., III–IV; Kod. tyniecki, nr 87, 132; Kod. Wpol., V, VII nr 695; Księgi przychodów i rozchodów miasta Lwowa, Wyd. A. Czołowski, II (1414–1426), Pomniki dziejowe Lwowa, III, Lw. 1905 s. 15–16, 18–19, 74, 76, 125, 133; Kuraś S., Statuty i przywileje bractwa kapłanów dekanatu zatorskiego 1378–1525, „Polonia Sacra” 1955 nr 4 s. 267; Liber cancellariae Stanislai Ciołek „Archiv f. Öster. Gesch.” Bd. 45 H. 2 u. Bd. 52 H. 1, Wien 1871–4 I nr 19, 32, 60 i s. 51–3, II nr 30–31, 96, 112, 131; Lites III, Wyd. T. Działyński, P. 1856 s. 191–2; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1890 nr 64, 77; Materiały do historii miasta Sambora 1390–1795, Wyd. A. Dörflerówna, Lw. 1936 nr 10 s. 13; Mon. Pol. Hist., II–IV, VI; Mon. Pol. Vat., III; Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, Wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Mon. Pol. Hist., S. nova, W. 1978 V; Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, Wyd. S. Estreicher, Kr. 1936 nr 17; Napiersky K. E., Index corporis historico-diplomatici Livoniae, Esthoniae, Curoniae, t. 1, Riga-Dorpat 1833 nr 990 s. 223; [Pirawski T.], Relatio status almae archidioecensis Leopoliensis, Ed. C. J. Heck, Leopoli 1893; Rachunki dworu Władysława Jagiełły, s. 549; Sprawozdanie z poszukiwań w archiwach i bibliotekach rzymskich w l. 1896–8, Oprac. W. Abraham, Arch. Kom. Hist., IX, Kr. 1902 s. 77, 111–12, 120–1; Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, Hrsg. E. Weise, Königsberg 1939, Bd. I nr 181; Starod. Prawa Pol. Pomn., I nr 101, II nr 417, 477–8, 873, 916, 968, 997, 1004, 1681, VIII nr 435, 550, 956–9, 989–91, 1029, 1062, 1064, 4709, 4852, 4853–4, 5287, 5405, 5411, 5841, 6509, 6544, 7732, 8258, 8264, 8320, 8379, 8580, 8810–12, uw. 223–4, 229, 232, 235, 242, 278, 300; Stryjkowski M., O początkach, wywodach, dzielnościach […] narodu litewskiego, żemojdzkiego i ruskiego..., Wyd. J. Radziszewska, W. 1978; Ustawa dla wsi Świlczy i Woliczki z r. ok. 1628, Wyd. A. Kamiński, F. Kotula, Rzeszów 1948 s. VII–VIII; Vet. Mon. Pol., I nr 837, 920, 924, 940, II nr 8, 15, 43; Vitae episcoporum Haliciensium et Leopoliensium per Jacobum Scrobissevium canonicum Leopoliensem, Leopoldi 1628; Vitoldiana. Codex privilegiorum Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1386–1430, Wyd. J. Ochmański, W.–P. 1986 nr 30; Vol. leg., I 29, 31, 57, 62; Zbiór dok. katedry i diec. krak., I nr 77, 114, 121–2, 124, 129, 131, 151, 160, 174; Zbiór dok. mpol., I nr 192, 287, 304, II nr 405, IV nr 1086, V nr 1234, 1304, 1353, VI nr 1791, 1800, 1801, VII nr 1880, 1881, 1885, 1939, 1941–2, 1950, 1954, 1959, 1960, 1962, 1970, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1980, 1993, 1999, 2000, 2012, 2013, 2023, 2025, 2026, 2028, 2043, 2045, 2046, 2047, 2048, 2076, 2080, 2081, 2111, 2112, VIII nr 2558; Zbiór dokumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, Oprac. J. Fijałek, Z. 1 (1328–1464), Kr. 1938 nr 64; Zimorowicz B., Leopolis triplex, w: Opera, Ed. K. J. Heck, Lw. 1899 s. 82; – AGAD: dok. perg. 1090, Metryka Kor. 16 s. 28–31; AP w Kr.: Terr. Crac. t. 3 s. 235, 388, 440, 503, 516, 524, 536, t. 3b s. 46, 178, 289, 292, 306, 527, t. 4 s. 52, 74, t. 311 s. 52, Castr. Crac. t. 1 s. 2, 18, 23, 25, 39, 45, t. 2 s. 686, t. 3 s. 120, 126–127, 177, 185, 192, 213–214, 267, 272, 280–281, 289, 300, 374, t. 4 s. 155; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Offic. Crac. 4 s. 212, 293, 314; B. Czart.: perg. 329, rkp. 21 (Teki Naruszewicza) nr 23; B. Jag.: rkp. 226 s. 108; B. PAN w Kr.: perg. 552, rkp. 8480 k. 85–93, rkp. 8484 k. 100, rkp. 8489 k. 47, 106, rkp. 8513, 8564 t. 2 (rachunki kolektora Piotra Stefanowica) k. 3–5, 10–11, 14–15, 70; – Jonston J. H., Annalium monasterii S. Crucis (Katalog opatów łysogórskich z ok. 1707 r., rkp.), lib. III cap. 2 k. 92 (kopia z XIX w., odpis udostępniony przez Marka Derwicha z Wr.); – Kurtyka J., Krąg rodowy i rodzinny Jana Pakosławica ze Stróżysk i Rzeszowa, „Przemyskie Zap. Hist.” T. 6–7 [w druku]; tenże, Najstarsze osadnictwo okolic Rzeszowa. Początki osady i miasta, w: Dzieje Rzeszowa, Red. F. Kiryk, [w druku]; tenże, „Senex ambulans”. Arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski (1346–1436), „Nasza Przeszłość” T. 77 [w druku].

Janusz Kurtyka

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.  

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

koronacja królowej Zofii (Holszańskiej), budowa kościołów, uniwersytet w Padwie, podejmowanie króla, tworzenie parafii, klasztor na Świętym Krzyżu, misja chrystianizacyjna, studia prawa kanonicznego, arcybiskupstwo lwowskie, kanonia krakowska, prałatury u Św. Michała w Krakowie, herb rodu Półkoziców, tworzenie biskupstwa, unia w Horodle 1413, posiadanie kamienicy w Krakowie, spory o godności kościelne, adopcje do herbu, Akademia Krakowska - do 1500, arcybiskupstwo halickie, katedra łacińska we Lwowie, świadkowanie na dokumentach królewskich, towarzyszenie królowi w podróżach, przymierze z Unią Kalmarską (Erykiem Pomorskim) 1419, adopcje do rodów herbowych w Horodle 1413, zachowane odciski pieczęci, sąd ziemski krakowski, rezygnacja z godności kościelnej, sejm 1436, sieradzki, ród Półkoziców, rodzina Ligęzów h. Półkozic, prawo niemieckie dla wsi, rektorat Uniwersytetu Jagiellońskiego, bulle papieskie, małżeństwo Władysława II z Elżbietą Pilecką, lokacje miast, Archikatedra Krakowska na Wawelu, kolegiata Św. Michała na Wawelu, stryj - kanonik krakowski, stryj - kanonik gnieźnieński, towarzyszenie królowi w objazdach, ojciec - dyplomata, studia w Padwie, stryj - prałat w kapitule wiślickiej, działy spadkowe XIV w., konsekracje biskupów, prawo niemieckie dla miast, spory o obsadę godności kościelnych, towarzyszenie królowi na łowach, ojciec - rycerz pasowany, sprawa prawosławnych w Królestwie Polskim, zamiana beneficjów kościelnych, chrystianizacja Żmudzi, rezygnacja z beneficjum kościelnego, kościół parafialny w Sanoku, koronacja Elżbiety (Pileckiej) 1417, fundowanie kościołów XV w., posiadanie domu w Krakowie, grób w kościele na Świętym Krzyżu, kościół klasztorny na Świętym Krzyżu, nagrobki w kościołach niezachowane, osoby z serialu "Korona Królów", dzierżawa dóbr kościelnych
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Maciej (Maćko) Borkowic

brak danych - między 1358 a 1360
wojewoda poznański
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.